Investeren is niets anders dan nu geld wegzetten om in de toekomst meer geld terug te krijgen. Dat brengt vanzelfsprekend risico met zich mee. De standaardprocedure om risico’s te beperken is spreiding, ofwel diversificatie. Dat betekent dat je belegt in zoveel mogelijk aandelen. De theorie is dat je de beweeglijkheid van je portefeuille zo verkleint omdat de rendementen op verschillende aandelen niet perfect met elkaar correleren.
Zoveel mogelijk namen in portefeuille
Maar als je uitsluitend focust op spreiding als dé manier om risico’s te beperken ontstaat het gevaar dat je blind wordt voor andere wezenlijke bedreigingen. Een treffende illustratie daarvan is de aandelenhausse aan het eind van de vorige eeuw. Horden beleggers schaften zonder aarzelen aandelen aan van ondernemingen waarvan hun kennis niet verder ging dan de bedrijfsnaam. Zo kocht men deze bedrijven zonder te kijken naar de hoeveelheid winst en dividend die tegenover de betaalde prijs stond.
Zowel particulieren als professionals waanden zich veilig eenvoudigweg omdát ze tientallen namen kochten. De heersende doctrine was (en is nog steeds) dat markten efficiënt zijn. Dat houdt in dat de markt altijd ‘gelijk’ heeft. In theorie is er dan ook geen enkele limiet aan de prijs die men mag betalen voor een aandeel! Een aandeel is hypothetisch net zo veilig nadat het is gestegen tot € 400, als toen het € 50 noteerde. Inderdaad, een twijfelachtige veronderstelling.
Een koersdaling hoort erbij
De traditionele opvatting van risico legt een zwaar accent op de statistische kans op koersdalingen. Dit gaat voorbij aan het feit dat, gezien het cyclische karakter van de aandelenmarkt, de meeste dalingen tijdelijk zijn. Tenzij je als aandeelhouder over telepathische gaven beschikt en altijd op het dieptepunt weet te kopen, mag je eigenlijk niet anders verwachten dan dat de koers ook wel eens onder het aankoopbedrag daalt. Bovendien wordt je als belegger bij tijdelijke koersdalingen door niemand gedwongen om je aandelen te verkopen. Risico is dan ook meer dan de beweeglijkheid van een aandelenkoers. Het is de mate waarin je als belegger kans loopt op een fundamentele achteruitgang van je aandelenportefeuille. En echte waardevernietiging riskeer je door: (1) een te hoge aankoopprijs te betalen, (2) schadelijke ontwikkelingen in de onderliggende business, of (3) gedwongen te moeten verkopen wanneer de koers onder de werkelijke waarde ligt.
Focus op ondergewaardeerde aandelen
Als je als belegger risico’s wilt beperken doe je dat bij voorkeur door een zo groot mogelijke ‘marge van veiligheid’ te bemachtigen bij elke individuele aankoop. Niet voor niets betitelt superbelegger Warren Buffett ‘margin of safety’ als ’the three most important words in investing’. Bij het kopen van een aandeel verkrijg je deze marge van veiligheid door een fikse korting te verlangen ten opzichte van de intrinsieke waarde. De gedachtegang van Buffett: Stel dat een onderneming netto € 100 miljoen aan bezittingen heeft. Als je voor die bezittingen een bedrag van € 50 miljoen betaalt, is dat veel minder riskant dan wanneer je € 75 miljoen betaalt. En als extraatje is het winstpotentieel in het eerste geval ook nog hoger. Minder risico en meer winst, wat wil je nog meer?